Lectoraat Move to be
Contactpersoon: Jeroen Bovens
Onderzoeksmanager Fontys Sport en Bewegen
E-mail: j.bovens@fontys.nl
Of ga naar onze website
Impuls open leermateriaal: Leermateriaal voor formatief handelen binnen lichamelijke opvoeding
Looptijd: 2024-2027
Het vak lichamelijke opvoeding heeft meerdere doelgebieden: beter leren bewegen, bewegen regelen (coachen, scheidsrechteren), samen bewegen (fair play, inclusiviteit) en leren over bewegen en gezondheid. Deze brede doelstelling bereidt leerlingen voor op een leven lang bewegen.
Dit driejarige project ontwikkelt formatieve leermaterialen die leraren LO ondersteunen bij het beoordelen en begeleiden van leerlingen. Een ontwikkelteam van acht leraren LO creëert praktijkgerichte evaluatieactiviteiten en werkvormen, beschikbaar via een open digitaal platform.
Aanleiding
De huidige toetspraktijk binnen LO sluit onvoldoende aan bij de meervoudige doelgebieden van het vak. Toetsing is vaak summatief, waarbij leerlingen voornamelijk beoordeeld worden op bewegingsvaardigheden. Door grote verschillen in beweegniveau ontstaan uitdagingen voor leraren, die leerlingen soms beoordelen op aspecten buiten de vakdoelen (zoals inzet en kleding).
Hoewel formatief handelen potentie heeft om leerlingen beter te ondersteunen, ontbreken praktische handvatten binnen LO. Bestaande materialen zijn ontwikkeld voor cognitieve vakken en niet direct toepasbaar. Het project voorziet in deze behoefte en onderzoekt de praktische bruikbaarheid van formatieve leermaterialen.
Aanpak
Het project volgt een participatieve co-design aanpak waarbij acht leraren LO van verschillende scholen gedurende drie jaar samenwerken aan de ontwikkeling, testing en ontsluiting van formatieve leermaterialen.
Fase 1 – Ontwikkeling (2024/2025) Het team ontwikkelt formatieve evaluatieactiviteiten volgens de vijf kernstrategieën van Wiliam & Leahy. Door zes ontwikkelsessies ontstaat een cyclus van ontwerpen, uitproberen en bijstellen, gefaciliteerd door docentopleiders van Fontys Sport en Bewegen.
Fase 2 – Implementatie (2025/2026) Leraren testen de materialen grootschalig in hun onderwijspraktijk. Systematische monitoring via leerlingvragenlijsten en leraar-logboekjes geeft inzicht in kwaliteit en toepasbaarheid. Op basis van resultaten worden materialen bijgesteld.
Fase 3 – Ontsluiting (2026/2027) Een open toegankelijk digitaal platform wordt ontwikkeld met alle leermaterialen. Leraren zijn nauw betrokken bij het platformontwerp voor optimale gebruiksvriendelijkheid.
Aantal partner hogescholen
0
Aantal werkveldpartners
0
Resultaten
Het project levert vier concrete resultaten die bijdragen aan verbetering van het LO-onderwijs:
Formatieve leermaterialen Een collectie van evaluatieactiviteiten en werkvormen volgens de vijf kernstrategieën van formatief handelen, specifiek ontwikkeld voor de meervoudige doelgebieden van LO en getest binnen verschillende onderwijsniveaus.
Inzicht in gebruikerservaring Grondige evaluatie door leraren en leerlingen resulteert in betrouwbare gegevens over effectiviteit en bruikbaarheid van formatief handelen binnen de LO-context.
Digitaal platform Een gebruiksvriendelijk online platform dat alle leermaterialen toegankelijk maakt voor het gehele LO-onderwijsveld en functioneert als studiemateriaal voor ALO-opleidingen.
Netwerk en verduurzaming Door een netwerkdag en disseminatie via vakbladen en congressen ontstaat een lerend netwerk rondom formatief handelen, wat zorgt voor blijvende impact op de kwaliteit van het LO-onderwijs.
Belangrijkste partners
Betrokken vanuit Lectoraat Move to Be
M. (Menno) Slingerland
Menno is lerarenopleider en onderzoeker binnen de ALO en de master Sport en Bewegingsonderwijs van Fontys Sport en Bewegen. Zijn werk binnen het lectoraat Move to Be heeft altijd een sterk praktijkgericht karakter. De verbinding tussen theorie en onderwijspraktijk staat daarbij centraal.
Hij richt zich met name op onderwijsinhoudelijke en didactische thema’s zoals evalueren, formatief handelen, kwaliteit van lesgeven en optimaal motivationeel leerklimaat. Binnen zijn projecten probeert Menno actuele thema’s op te pakken samen met het werkveld. Zo kunnen resultaten direct benut worden in de praktijk.
Ook is hij betrokken bij curriculuminnovaties waarin hij opgedane kennis en ervaring een plek probeert te geven in het onderwijs aan toekomstige leraren. Menno publiceert regelmatig in nationale en internationale vakbladen, presenteert op conferenties en is actief als bestuurslid binnen AIESEP en diverse andere internationale netwerken.
L. (Lars) Borghouts
Lars Borghouts is lerarenopleider lichamelijke opvoeding aan Fontys Hogeschool Sport en Bewegen. Hij is ook onderwijsmanager van de masteropleiding Sport- en Bewegingsonderwijs. Na het afronden van zijn MSc in Bewegingswetenschappen is hij in 2000 gepromoveerd aan de Universiteit Maastricht. Zijn proefschrift ging over ‘Exercise & Type 2 Diabetes’. In 2001 kreeg hij de Nederlands/Vlaamse ‘Boymansprijs’ voor het beste proefschrift op het gebied van sport, bewegen en lichamelijke opvoeding.
In 2007 richtte Lars het lectoraat van Fontys Sport en Bewegen op. Daarna ging hij zich steeds meer richten op onderwijskundig onderzoek binnen lichamelijke opvoeding (LO). Voor dit werk kreeg hij samen met zijn collega Menno Slingerland in 2019 de Fontys Onderzoeksprijs.
Lars doet nu onderzoek naar verschillende onderwerpen binnen LO. Hij houdt zich bezig met evaluatie, professionele ontwikkeling van docenten, motiverend klimaat en video-coaching voor docenten in opleiding.
In 2025 kwam het boek “Leren evalueren bij lichamelijke opvoeding” uit. Dit boek schreef hij samen met Menno Slingerland en Gwen Weeldenburg.
Vragen over dit project?
Samen met onze docenten, onderzoekers en partners bouwen we aan een samenleving waarin bewegen vanzelfsprekend is. Heb je een vraag over dit project, een praktijkuitdaging of zie je kansen voor samenwerking? We nodigen je van harte uit om contact met ons op te nemen.
