Studenten, beleidsadviseurs en buurtsportcoaches werken samen aan een beweegvriendelijk Zuid Nederland

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat inwoners worden gefaciliteerd en gestimuleerd om in beweging te komen in de openbare ruimte? Deze vraag staat centraal in het onderzoek en onderwijs rondom het thema beweegvriendelijke omgeving (BVO) en sport en bewegen in de openbare ruimte (BIOR). Docent-onderzoeker Maartje Kunen neemt je graag mee in hoe de enthousiaste Ans Maijers, beleidsadviseur sport en bewegen (team maatschappelijke ontwikkeling) in de gemeente Waalwijk aan de slag ging met een beweegvriendelijke wijk. En hoe ook jij hiermee aan de slag kunt!

“Wij geloven in de kracht van sport en bewegen in de openbare ruimte. Hiermee ontwikkel je laagdrempelig sport- en beweegaanbod en draag je bij aan positieve gezondheid van inwoners. We weten ook dat dit niet eenvoudig en vanzelfsprekend is en daarom helpen we je graag op weg. In visie, beleid, gebiedsontwikkelingen, buurtanalyses, uitvoeringsplannen, evaluaties of onderzoeken”, aldus Maartje.  

Brabant Beweegt Buiten is een initiatief van Fontys Sport en Bewegen en SSNB. Bij Maartje kun je terecht voor advies & onderzoek, procesbegeleiding, verbinding met het het grote netwerk, opleiding & coaching en actuele kennis en praktijkvoorbeelden. ‘We zetten in op het delen van onze kennis en kunde in de lokale context. Dat doen we met studenten, adviseurs en experts.’  

Kun jij hulp gebruiken? Of heb je een andere vraag? Neem dan contact op met Maartje Kunen (m.kunen@fontys.nl) of Noud van Herpen (n.v.herpen@ssnb.nl) en bezoek www.brabantbeweegtbuiten.nl voor meer informatie.  

Toegenomen aandacht beweegvriendelijke omgeving

Steeds meer vierde jaars Sportkunde studenten kiezen voor het onderwijsblok ‘Initiëren van een beweegvriendelijke wijk’. Ook zij zien in de praktijk de meerwaarde van sporten en bewegen in de openbare ruimte en een beweegvriendelijke omgeving en de toegenomen aandacht voor dit thema, zowel maatschappelijk als beleidsmatig. Die toegenomen aandacht onderschrijft het onlangs verschenen ‘Brancherapport sport en bewegen in de openbare ruimte’, onder redactie van Prins, Hoekman en van der Poel (2021). Het thema ‘duurzame sportinfrastructuur’ wordt ook voor buurtsportcoaches een steeds belangrijker onderdeel van hun werk. Driekwart van de buurtsportcoaches ondersteunt lokale beleidsmakers als het gaat over een beweegvriendelijke omgeving. In 2019 zette 31 procent van de gemeenten de buurtsportcoach in voor de ambitie duurzame sportinfrastructuur uit het Sportakkoord. In 2021 geeft 64 procent van de gemeenten aan dit te doen (Stam & Vrieswijk, 2021). Ook in de gemeente Waalwijk staat het thema beweegvriendelijke omgeving op de kaart. Echter, daadwerkelijk in visie, beleid en praktijk samen aan de slag gaan met een beweegvriendelijke omgeving is niet eenvoudig.

 

Opdrachtgever in sportkunde onderwijs ‘initiëren van een beweegvriendelijke wijk’

Zo kwam Ans Maijers, samen met Annemarie Cromwijk (ACG Projectmanagement, projectleider Vitaal in de Wijk gemeente Waalwijk), in beeld als opdrachtgever voor het onderwijsblok Initiëren van een beweegvriendelijke wijk en legde vanuit de gemeente Waalwijk een interessant vraagstuk op tafel bij Brabant Beweegt Buiten. Een samenwerkingsverband van Fontys Sport en Bewegen en SSNB, waarin we gemeenten ondersteunen bij het werken in en aan een beweegvriendelijke omgeving.

Gemeente Waalwijk, de woningcorporatie en welzijnsorganisatie werken samen aan de herontwikkeling van de wijk Bloemenoord, waar in een deel van de wijk nieuwe flatgebouwen komen en de openbare ruimte wordt aangepast. Maatschappelijke organisatie en zorgorganisaties hebben contact met kwetsbare inwoners en gevraagd wat zij nodig hebben om meer te bewegen. Een uitgelezen kans om hier met een beweegvriendelijke buurt aan de slag te gaan. Gemeente Waalwijk vroeg de studenten hoe Bloemenoord een beweegvriendelijke wijk kan worden, met name rondom het deel waar nieuwe flats komen biedt kansen om in de fysieke omgeving ook aanpassingen te doen. Drie studenten gingen enthousiast aan de slag met dit vraagstuk. Zo gingen ook drie andere groepen studenten met een vergelijkbaar vraagstuk in een gemeente aan de slag. In het CROW Magazine Beweegvriendelijke omgeving, lees je hier meer over.

Met behulp van het stappenplan Beweegvriendelijke Omgeving in de online leeromgeving beweegvriendelijkebuurt.nl en kennis, inspiratie en coaching gedurende lessen van Maartje Kunen (FSH) en Noud van Herpen (SSNB) werkten de studenten toe naar hun advies. Ze brachten de wijk en

haar inwoners nauwkeurig in kaart en werkten via een Programma van Eisen aan een ontwerp en activeringsplan voor een beweegvrienderlijke(re) wijk. “Voor mij wast dit blok een van de leukste en interessantste blokken op Sport en Bewegen. Ik heb het werkveld gezien en daarin gemerkt hoe het geleerde daadwerkelijk in de praktijk kan worden gebracht” (student Sportkunde jaar 4, 2022) schreef een van de studenten in de evaluatie van het onderwijsblok.

 

Van advies naar cursus en ondersteuning bij uitvoering

Ans Maijers complimenteerde en bedankte de studenten voor hun werk en het advies wat ze meekreeg naar Waalwijk. “Een goed doordacht en onderbouwd plan” wat ze graag ook in de klankbordgroep, zorgpartners en woningcorporatie wil laten zien. Maar er ontstonden direct ook ideeën om dit plan breder te trekken. “Kijken naar een breder plan om de gemeentelijke openbare ruimte beweegvriendelijker in te richten. Nog nooit eerder bewust met de ‘sport- en beweegbril’ naar de wijk gekeken. Dit geeft ons handvatten in de gemeente, zowel agendasettend als in de praktijk” vertelde Ans na het assessment wat de studenten hebben afgelegd ter afsluiting van dit onderwijsblok. Dat merkte ook studenten in dit onderwijsblok op. “We werken aan een praktisch product, met echte opdrachtgevers die daadwerkelijk aan de slag gaan met ons adviesproduct” (student sportkunde jaar 4, 2022).

De gemeente Waalwijk en Ans gaan direct aan de slag gaat met het adviesproduct en merken dat ze daarbij wat extra kennis en kunde kunnen gebruiken. Samen met een collega volgde Ans afgelopen maanden de cursus Bewegen In de Openbare Ruimte van Fontys en SSNB. “Deze cursus heeft me met praktische tools en informatie op weg geholpen om een start te maken met de sportieve inrichting van onze openbare ruimte” (Ans Maijers, beleidsadviseur gemeente Waalwijk, 2022). Gewapend met een student advies, de kennis en kunde uit de cursus en extra ondersteuning van Brabant Beweegt Buiten gaat Ans met haar collega’s in Waalwijk aan de slag met een beweegvriendelijke omgeving!

Trots!

We zijn trots op hoe het advies van studenten in ons sportkunde onderwijs, aanleiding kan zijn voor professionals in het werkveld zich verder te ontwikkelen en scholen op het vlak van beweegvriendelijke omgeving. En dat dit advies ook daadwerkelijk tot uitvoering mag komen is niet alleen voor studenten een fantastische en motiverende meerwaarde. Maar ook voor ons als docenten. Dat de kennis die je deelt op de goede plek landt, daadwerkelijk gebruikt wordt en zo een maatschappelijke meerwaarde heeft, is wat mij betreft het mooiste compliment wat je kunt krijgen.

Ga jij ook aan de slag met BVO & BIOR?

Wil jij ook aan de slag met het werken in en aan een beweegvriendelijke omgeving en kun je daar scholing of hulp bij gebruiken? Wil jij je ook door onze sportkunde studenten laten adviseren en net als Ans fungeren als opdrachtgever in ons onderwijs? Of heb je extra ondersteuning of advies nodig van Brabant Beweegt Buiten? Dat kan! Via onderstaande links helpen we jou op weg. Neem gerust contact op met Maartje Kunen (m.kunen@fontys.nl).

  • Direct zelf aan de slag met kennis, instrumenten of een praktisch stappenplan? www.beweegvriendelijkebuurt.nl helpt je op weg. 
  • Je kennis en kunde rondom BVO & BIOR bijspijkeren? Begin 2023 start de cursus BIOR weer in Zuid Nederland.
  • Een adviesvraagstuk voor onze studenten in jouw gemeente? Neem contact op met Maartje Kunen (m.kunen@fontys.nl)
  • Advies, (proces)begeleiding, onderzoek, coaching on the job, of een netwerk nodig als het gaat om BVO & BIOR? Kijk dan eens wat Brabant Beweegt Buiten voor je kan betekenen!
  • Benieuwd naar hoe studenten in het keuzeblok werken aan een advies voor een beweegvriendelijke omgeving? Lees dan het artikel in het CROW magazine beweegvriendelijke omgeving.

Bronnen

Poel, H. van der, Wezenberg-Hoenderkamp, K.& Hoekman, R. (2016), Sportaccommodaties in Nederland, kaarten en kengetallen, Brancherapport Sport 05. Utrecht: Mulier Instituut. Nieuwegein: Arko Sports Media, Stam, W.& Vrieswijk, S. (2021), De inzet van de buurtsportcoach voor lokale sportakkoorden, Factsheet 2021/13. Utrecht: Mulier Instituut.

Student evaluatie onderwijsblok (2022) ‘Initiëren van een beweegvriendelijke wijk’, Fontys Sport en Bewegen.